آسانسور تخت بر که با نام های برانکارد‌بر یا بیمارستانی نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع آسانسورها می‌باشد.

قبل از پرداختن به این موضوع بهتر است کمی با انواع آسانسورها و تقسیم‌بندی آنها آشنا شویم. تقسیم‌بندی‌های مختلف آسانسورها شامل تقسیم‌بندی بر اساس مکانیزم عملکرد کششی و هیدرولیک است.

تقسیم‌بندی‌ بر اساس نوع ساختمان شامل آسانسورهای مخصوص پارکینگ، مسکونی، بیمارستانی و.. است.

ویژگی‌های یک آسانسور خوب شامل موارد زیر است:

• راحتی: راحتی اولین ویژگی مهم یک آسانسور خوب می‌باشد. منظور از راحتی عدم ایجاد آلودگی صوتی، کم سر‌و‌صدا بودن و نلرزیدن کابین آسانسور است.
• بازدهی مناسب: مقصود از بازدهی مناسب آن است که ساختار و طراحی بالابر بسته به موقعیت مورد استفاده، طوری باشد که از نظر ظرفیت و سرعت جوابگوی نیاز افراد باشد. بازدهی مناسب بیش از هر چیزی از اتلاف وقت جلوگیری می‌کند.
• ایمنی: به دور از حادثه و خطر بودن، یکی دیگر از ویژگی‌های یک آسانسور خوب است. آسانسور ایمن به شکلی طراحی شده که مانع خطرات احتمالی می شود و از صدمات مالی و جانی جلوگیری می‌کند. صنعت آسانسور در ایران و جهان پیشرفت چشمگیری داشته و این محصول توسط شرکت های مختلف با کیفیت و ایمنی بالا تولید و نصب می گردد.
• در دسترس بودن: به این معنی که این اطمینان در کاربر وجود داشته باشد که می‌تواند در مواقع مورد نیاز به راحتی از آسانسور استفاده کند.

آسانسور تخت بر چیست ؟

یکی از مکان‌هایی که آسانسور‌ها کاربرد مهم و ویژه‌ای دارند، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی هستند. در اکثر بیمارستانهای بزرگ و کوچک آسانسورهایی برای حمل بیمار و یا وسایلی مانند تخت، ویلچر و برانکارد وجود دارد. در این نوع از آسانسورها انتقال سریع، بدون ضربه، بدون تأخیر و ایمن اهمیت بسیاری دارد، چون آنها با جان بیماران سروکار دارند.

آسانسور بیمارستانی یا تخت‌بر در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود و وظیفه اصلی آن جابه‌جایی بیمار و تخت است. برخی از آنها قابلیت حمل یک تخت و بعضی دیگر توانایی حمل چند تخت به صورت همزمان را دارند.

با توجه به اینکه بیمارستان‌ها معمولاً ساختمان‌هایی در مرکز شهر با زیربنای کم و تعداد طبقات زیاد هستند، طراحی و ساخت این نوع از آسانسورها کمی متمایز می‌باشد. همچنین ظرفیت قابل حمل آسانسور بیمارستانی از نکات مهمی است که به هنگام طراحی نیاز به بررسی دارد و البته داشتن ایمنی بالا جهت انتقال بیماران و تخت آنها ضرورت بسیار دارد.

امکانات مورد نیاز آسانسورهای بیمارستانی کنترل سرعت بالا، امکان باز شدن در سنترال آسانسور قبل از توقف کامل جهت خروج سریع‌تر بیماران، سیستم کنترل کننده انعطاف‌پذیر، داشتن سیستم نجات، برق اضطراری و.. است.

ویژگی و مشخصات آسانسور تخت بر

آسانسور برانکارد بر یا تخت‌بر برای حمل بیمارانی که از ویلچر استفاده می‌کنند و یا قادر به ایستادن نمی‌باشند، به کار می‌رود. یکی از مهم ترین ویژگی هایی که این نوع از آسانسورها باید داشته باشند، حرکت نرم و آهسته آنهاست. داشتن بدنه محکم و فلزی، و مقاوم بودن از سایر مشخصات لازم برای آسانسور تخت‌بر می‌باشد. این آسانسورها مصرف برق کمی دارند و در زمان قطعی برق هم می‌توانند به کار خود ادامه دهند.

آسانسور‌های بیمارستانی معمولاً دارای دو ورودی کابین در قسمت جلو و پشت کابین می‌باشند. حداقل ابعاد کابین باید ۱۴۰×۲۴۰ سانتی متر باشد تا تخت با یک همراه به راحتی در آن جا بگیرند. حداقل عرض و ارتفاع باز‌شو در کابین هم باید به ترتیب ۱۳۰ و ۲۱۰ سانتی متر باشد. البته ابعاد آسانسورهای برانکارد‌بر می تواند کمی کوچکتر از آسانسورهای تخت‌بر باشد و حداقل ابعاد کابین برای آنها ۲۱۰×۱۱۰ می باشد و حداقل عرض بازشوی در ۹۰ سانتی متر است.

آسانسور‌ها از ارکان اصلی جابه‌جایی بیماران و پرسنل بیمارستان هستند، از این رو مکان مناسب جهت نصب آسانسور اهمیت بالایی دارد. انتقال سریع و آسان بیماران به بخش های مختلف بیمارستان امری مهم تلقی می‌شود، بنابراین طراحان آسانسور باید قبل از طراحی، شناخت کافی نسبت به نحوه کار بیمارستان و ارتباط بخش های مختلف با یکدیگر به دست آورند. همچنین باید از تعداد رفت و آمدهای بیماران، پرستاران، پزشکان و کارمندان در طبقات آگاهی کسب کنند تا محاسبات بهتری داشته باشند.

طراحی و ساخت کابین باید به شکلی باشد که امکان امکان تجمع میکروب‌ها به حداقل برسد. کلیه قسمت‌های کابین و تجهیزات قابل استریل باشند و امکان شست‌وشو‌ی آنها وجود داشته باشد. استفاده از استیل ضد‌زنگ در دیزاین داخلی کابین آسانسور بیمارستانی بسیار کاربرد دارد. نورپردازی کابین باید به گونه‌ای باشد که تابش نور غیر‌مستقیم بوده تا چشم بیمار اذیت نشود.

درب های آسانسور بیمارستانی کمی عریض‌تر و پهن‌تر ساخته می‌شوند و دکمه‌ها پایینتر از حد متعارف قرار می‌گیرند. پیشنهاد می‌شود برای تزئین دیوارها و کف کابین، قطعات بزرگ که درز و لبه‌ی تیز نداشته باشند، به کار رود. برای بالا رفتن عمر مفید و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، بهتر است از بهترین و باکیفیت‌ترین استیل‌ها در ساخت آسانسورهای تخت‌بر استفاده شود.

نکته مهم دیگر توجه به کلیه اقدامات احتیاطی در مورد قطعی برق است. استفاده از پلاک‌های راهنمای طبقات برای راهنمایی افراد، یکی از ایده‌هایی است که جهت جلوگیری از سردرگمی مراجعه‌کنندگان توصیه می‌شود.

انواع آسانسور تخت بر چیست ؟

آسانسورهای تخت‌بر با ظرفیت‌های ۱۸۰۰ کیلوگرم (معادل ۲۴ نفر)، ۲۰۰۰ کیلوگرم و ۲۵۰۰ کیلوگرم وجود دارند که در آنها کابین علاوه بر فضای لازم برای تخت و همراه، فضایی برای حمل بعضی از تجهیزات پزشکی همراه بیمار نیز دارد. آسانسورهای بیمارستانی به دو شکل کششی یا هیدرولیکی می‌توانند طراحی شوند.

آسانسور کششی شامل مزایای:

• مصرف انرژی کمتر
• سادگی سیستم فرمان
• سرعت بیشتر نسبت به سیستم هیدرولیک، سرعت در این نوع از آسانسورها به بیش از ۲/۵ متر بر ثانیه می‌رسد.
• حرکت نرم و روان و استفاده از سرعت دلخواه نسبت به ارتفاع ساختمان

و معایب آن شامل :

• اتلاف فضا در چاهک
• عدم امکان نصب در ساختمان‌هایی که فضای آسانسور ندارند.
• قطعات گران تابلو فرمان
• قیمت بالا در کنار کم بودن میزان بهره‌وری
• مصرف انرژی بیشتر
• هزینه اولیه بالا
• پیچیده و سخت بودن مراحل نصب و راه‌اندازی

آسانسور هیدرولیکی شامل مزایای زیر است:

• عدم نیاز به احداث موتور‌خانه در بالای چاهک
• قابلیت نصب در چاهک های کوچک
• کم صدا بودن فضای عملیاتی
• صرفه‌جویی در مصرف برق به علت کار کردن موتور فقط در حرکت رو به بالای کابین
• سرویس و نگهداری آسان
• نیروی محرکه این نوع از آسانسورها متشکل از جک و پاوریونیت است که استهلاک کم و طول عمر بالایی دارند.
• آسانسور هیدرولیک در ظرفیت‌های مختلف سبک و سنگین قابل طراحی و نصب هستند.

معایب آن نیز شامل:

• سرعت کمتر نسبت به آسانسور کششی
• غیر‌قابل نصب در ساختمان‌های خیلی بلند
• افت فشار روغن با تغییر شرایط دمایی

سرویس و نگهداری آسانسور به معنی بررسی، بازدید و کنترل کلیه قطعات آن در دوره‌های منظم و مستمر از زمان شروع به کار است. معمولاً در چک لیست سرویس مواردی مانند موتورخانه، چاه آسانسور، درهای طبقات و کابین وجود دارد. فرد اعزامی جهت سرویس باید دوره‌های آموزشی لازم در خصوص مواردی که باید بررسی شوند را دیده باشد.

همانگونه که اشاره شد ایمنی آسانسورهای بیمارستانی بسیار مهم است.‌ درست کار نکردن این آسانسور‌ها ممکن است باعث به خطر افتادن جان بیماران شود، بنابراین سرویس و نگهداری امری مهم و ضروری برای این نوع از آسانسورها است.