از زمانهای قدیم حمل و نقل برای انسانها مسئله پر اهمیتی بوده است. چرخها و قرقرهها به عنوان ابتدایی ترین ابزار در میان مردم رواج داشته است. در سال ۱۷۴۳ اولین آسانسور به فرمان لویی پانزدهم ساخته شد که آن اثر صندلی پرواز نام دارد. با وجود بناهای با شکوه و مرتفع مانند تخت جمشید و اکروپولیس یونان میشود به وجود بالا بر ها در آن زمان نیز پی برد.
از مصریان باستان به عنوان اولین تمدنی که از وسیلهای برای جابجایی به صورت عمودی استفاده میکردند یاد میشود. ایده اولیه ساخت آسانسور متعلق به دانشمند بزرگ که ارشمیدس نام دارد میباشد. این دانشمند پیچ ارشمیدس را اختراع کرده است. ب
ا کشف این قانون انسانها توانستند آب را به سمت بالا هدایت کنند که همین باعث ایجاد ایده اولیه ساخت آسانسور شده است. انسانها برای جابجایی مواد خام به آسانسورهایی با قابلیت بالاتر نیازمند بودهاند به همین دلیل آسانسورهای کابلی که بر اساس ماشین اتوود ساخته شدهاند را به وجود آوردند.
از جورج اتوود طراح و پایه گذار آسانسور یاد میشود. در اواسط قرن ۱۹ میلادی از آسانسورها با نیروی بخار که از امنیت بالایی برخوردار نبودند استفاده میکردند.
در سال 1846 اسانسور هیدرولیکی توسط سر ویلیام آرمسترانگ اختراع شد. این آسانسورها از قانون پاسکال پیروی میکنند و کاربردی در ارتفاعهای زیاد نداشتند به همین دليل در دههه ۱۸۵۰ دانشمندی به نام اوتیی آسانسورهای امروزی که هیدرولیک و بخار هستند را اختراع کرد. در ادامهی این مطلب به شیوه ی کار آسانسور هیدرولیک میپردازیم.
آسانسور هیدورلیک چیست ؟
بعد از به دست آوردن اطلاعات دربارهی تاریخچه آسانسورها با سوال اصلی که آسانسور هیدورلیک چیست روبرو میشویم. در ابتدای ساخت آسانسورهای هیدرولیکی از آنها فقط برای حمل بار استفاده میکردند ولی به مرور زمان و پیشرفت علم امکان استفاده برای مسافرها نیز فراهم شد.
امکان سقوط در این آسانسورها با توجه به در نظر گرفتن شرایطی خاص مانند محدودیت در سرعت و شتاب بسیار پایین است به همین دلیل است که آسانسورهای هیدرولیکی از امنترین نوع آسانسورها هستند.
در لغت هیدرولیک به معنای دانش درمورد سیالات و روشهای کاربردی استفاده از سیالات تحت فشار است. از مزیت هیدرولیک نسبت به بقیه روشها میتوان به قابلت افزایش نیرو در هنگام انتقال اشاره کرد.
به آسانسورهایی که به کمک جک هیدرولیکی کابین را به حرکت در میآورند آسانسور هیدرولیکی میگویند. از دوران قدیم رقابت بین این نوع آسانسور و آسانسورهای کششی وجود داشته است. در دههی ۱۹۸۰ تولید آسانسورهای هیدرولیکی به دوبرابر آسانسورهای کششی رسید.
از سال ۱۹۹۵ آسانسورهای کششی بدون موتور خانه روانه بازار شد و رقابت بین این دو مدل افزایش یافت.اما همچنان به دلیل مزیتهای بیشتر آسانسورهای هیدرولیکی مانند هزینهی اولیه به صرفه و مناسب بودن مخارج تعمیرات ایمنی بالا و نصب راحت آن این نوع آسانسورها از محبوبت بیشتری برخوردار هستند.
از آسانسورهای هیدرولیکی میتوان در ارتفاعهای کم نیز استفاده کرد که همین مزیت باعث استقبال مشتریان شده است. با توجه به آمارهای به دست آمده بیش از ۷۰ درصد آسانسورهای به کار رفته در اروپا از نوع هیدرولیکی هستند.
نحوه عملکرد آسانسور هیدرولیک
قسمت جذاب این موضوع برسی نحوه عملکرد آسانسور هیدرولیک میباشد. مراحل انجام کار به صورت زیر است. در ابتدا پمپ مایعات را از مخزن دریافت میکند و به لولهای که به سیلندر میرسد انتقال میدهد. مایع که تحت فشار بالایی قرار دارد پس از باز شدن شیر با سپری کردن کمترین مسیر به مخرن بر میگردد.
ولی در صورت بسته بودن شیر مایع فقط توانایی انتقال به سیلندر را دارد و با جمع شدن مایع در سیلندر و نیروی ایجاد شده پیستون به سمت بالا به حرکت در میآید و باعث حرکت کابین به سمت بالا میشود.
با نزدیک شدن ماشین به کف سیستمهای کنترلی موجود در آسانسور سیگنال مشخصی را به موتور الکتریکی انتقال میدهند که همین امر باعث خاموش شدن پمپ میشود. در هنگام خاموش بودن پمپ جریانی به داخل سیلندر وجود ندارد اما نیرویی که از قبل درون آن وجود داشته را نیز نمیتواند از بین ببرد و همین اتفاق باعث میشود پیستون روی مایع قرار بگیرد و در این شرایط شاهد توقف ماشین در مکان خود میباشیم.
اگر بخواهیم آسانسور به سمت پایین حرکت کند به کمک سیستم کنترل سیگنالی را به سوپاپی که توسط شیر برقی کار میکند منتقل میکنیم. پس از باز شدن شیر به کمک سلونوئید مایع جمع شده در سیلندر به داخل مخزن میرود. وزن این سیستم باعث ایجاد فشار روی پیستون شده و باعث به حرکت در آوردن مایع به سمت مخزن میشود و به همین صورت آسانسور به سمت پایین حرکت میکند. برای توقف نیز نیاز به بسته شدن شیر داریم.
انواع آسانسور هیدرولیک
آسانسورهای هیدرولیکی را میتوان با معیارهای متفاوتی مانند نوع ، تعداد و ساختار جک،نوع پاورپوینت ، نوع جک ، روش راه اندازی موتور ، که رایجترین آنها نوع و روش نصب جک است تقسیم بندی کرد.
حرکت جک هیدرولیک و پاوریونیت و به وسیله جریان روغن صورت میگیرد بنابراین هر تفاوتی میان این قسمتها نوع جدیدی از آسانسور را تولید میکند. حال به برسی انواع آسانسور هیدرولیک میپردازیم.
آسانسور هیدرولیک جک مستقیم: در این نوع از آسانسورها جک به صورت مستقیم به کابین متصل شده و سیم بکسل و چرخ زنجیر نیز حذف شده اند.
آسانسور هیدرولیک جک غیر مستقیم:
در این نوع جک با کمک سیم بکسل به کابین متصل شده است. آسانسور هیدرولیک جک از زیر:این نوع از آسانسور از خانوادهی جک مستقیم است که در جابجایی خودرو، باربری و مسافر بری کاربرد دارد.
در این مدل جک به صورت مستقیم در مرکز زیر کابین قرار میگیرد و باعث جابجایی مستقیم کابین میشود. در هنگام طراحی این آسانسور نیازمند حفرهای در زیر چاهک آسانسور میباشیم. از مزایای این آسانسور میتوان به قدرت حمل وسایل سنگین و حجیم اشاره کرد.
آسانسور هیدرولیک جک کنار غیرمستقیم:
این نوع از آسانسور بهترین انتخاب برای مسافربری است. در این مدل جک به صورت غیر مستقیم در بغل کابین قرار دارد. طول کمتر جک و اشغال کردن حجم کمتر باعث بالا رفتن کاربرد آن میشود.
به دلیل وجود سیمهای بکسل و دستگاه پاراشوت نصب این مدل نسبت به آسانسور هیدرولیک جک کنار مستقیم پیچیدهتر است. آسانسورهای هیدرولیک با جک کششی:این آسانسورها با استفاده از وزنههای تعادل کار میکنند.
این دسته از آسانسورها نسبت به بقیه مدلها از کاربرد کمتری برخوردار هستند. در این نوع همواره جک با وزنه تعادل برقرار میکنند و جریان روغن را به سیلندر فشار داده تا کابین به سمت بالا حرکت کند. جابجایی پیستون و جکها در خلاف جهت یک دیگر هستند. آسانسورهای هیدرولیک با جک کششی بصورت غیرمستقیم استفاده میشوند.
مزایای آسانسور هیدرولیک
از مزایای آسانسور هیدرولیک میتوان به نصب سریع و آسان، مناسب بودن برای حمل و نقل وسایل سنگین،کار کردن بدون نیاز به سقف چاه آسانسور،گرفتن فضای کم تر نسبت به بقیه مدلها،نیاز نداشتن به برق برای حرکت به سمت پایین،صرفه جویی در برق و انرژی،کارکردن در نبودن برق،به کارگیری شیشه در سه طرف آسانسور، حرکت نرم و روان،کنترل و تنظیم سرعت،توقف در زمان تعیین شده،به حرکت در آمدن و ایست بدون ضربه،نداشتن موتور خانه در قسمت بالایی چاه،قرار گرفتن موتورخانه در پایین ترین طبقه،به صرفه و مناسب بودن هزینه راه اندازی،نداشتن آلودگی صوتی،مجهز به سیستم ایمنی ضد سرقت،عدم نیاز گاورنر،کم بودن وزن سازه،داشتن ایمنی بالا در هنگام نصب و جلوگیری از برق گرفتگی،داشتن سیستم خنک سازی موتور و کاهش دمای موتورخانه،استهلاک بسیار کم قطعات،پایین بودن احتمال خرابی،کیفیت و طول عمر بالای قطعات به کارگیری شده،به کارگیری در ارتفاعات کم اشاره کرد در کنار مزایای بیشمار این نوع از آسانسور سرعت کم،بالا رفتن دمای روغن،امکان زنگ زدن قطعاتی که در خاک به کار گرفته شدهاند و نشتی روغن را نیز باید در نظر گرفت.به طور کلی با رعایت تمامی قوانین و استاندارد های جهانی میتوان از کیفیت و ایمنی بالا در انواع آسانسورها بهرهمند شد.